सुर्खेत । कर्णाली प्रदेशको राजधानी सुर्खेतको वीरेन्द्रनगरमा छाडा चौपायाका कारण सवारी चालकले मात्र होइन, सडकमा हिंड्ने यात्रु र व्यापारीले समेत सास्ती खेप्नु परेको छ । सडक अवरोध गर्ने गरी छाडा चौपायाको संख्या बढ्दै गएसंगै सवारी चालक तथा पैदल यात्रीले सास्ती खेप्नु परेको हो ।
छाडा चौपाया नियन्त्रण गर्ने जिम्मा स्थानीय तहलाई भए पनि स्थानीय तहले छाडा चौपायाहरू नियन्त्रण गर्न तर्फ ध्यान नदिएको स्थानीयको गुनासो छ । छाडा चौपाया नियन्त्रण गर्न तर्फ वीरेन्द्रनगर नगरपालिकाले चासो नदिएको स्थानीय बसन्ती गोतामेले बताउनु भयो ।
बजारमा तरकारी पसलका तरकारी पनि खाएर दुख दिने गरेको व्यापारीको गुनासो छ । गाईले दूध दिने बेलासम्म गोठमा बाँध्ने र दूध दिन छोड्नेबित्तिकै छाडा छोड्ने प्रवृत्तिले छाडा चौपायाको संख्यामा वृद्धि भएको अर्का स्थानीय खड्ग विश्वकर्माले बताउनु भयो ।
सडक बीचबाट छाडा चौपाया आवतजावत गर्ने र बीच सडकमै बस्ने गरेकोले दुर्घटना र जाम बढाएको सवारी चालकको दुखेसो छ । ‘सडकमा गाडि चलाउँदा बीचमै छाडा चौपाया आइदिन्छन, जसको कारण हामीलाई सवारी चलाउन निकै समस्या पर्ने गरेको छ ।’ सुर्खेत नेपालगंज चल्ने बसका चालक नरेन्द्र रेग्मीले दुखेसो गर्नुभयो ।
नगरपालिकाको पहलबाट छाडा पशुको समस्या समाधान गरिएको उपप्रमुख मोहनमाया ढकालले बताउनु भयो । उहाँका अनुसार पटकपटक समस्याको व्यवस्थापन गरिए पनि यो समस्या पटकपटक देखिन थालेको हो । यस्तो समस्यालाई दीर्घकालीन रुपमा समाधान गर्न वीरेन्द्रनगर नगरपालिकाले वायो ग्याँस उत्पादनको लागि प्रक्रिया अगाडि बढाएको उपप्रमुख ढकालले जनाउनु भयो । उहाँले केन्द्रिय वैकल्पिक उर्जा अन्तर्गत के.पी व्यावसायी मार्फत वायो ग्याँस उत्पादनको प्रक्रिया अगाडि बढाएको बताउनु भयो ।
छाडापशुचौपायाको व्यवस्थापनका लागि वीरेन्द्रनगरमा गौशाला निर्माणको प्रक्रिया सुरु भएको छ । निर्माणाधीन अवस्थामा रहेको नमुना गौशालामा छाडा पशु व्यवस्थापन गरी बहुआयामिक कार्यक्रममार्फत जैविक मल, जैविक विषादी र बायोग्यास उत्पादन गर्ने लक्ष्य रहेको छ ।
गौशलाको पहिलो चरण अन्तर्गत वीरेन्द्रनगर नगरपालिकाभित्र छाडा पशुचौपायाको उचित व्यवस्थापन गर्न गौशाला निर्माण गरिएको के.पी व्यावसायीका प्रबन्ध निर्देशक कृष्ण ढकालले जानकारी दिनु भयो । उहाँका अनुसार प्रदेश सरकारको ४० प्रतिशत र के.पी व्यावसायी मार्फत ६० प्रतिशतको लगानीमा गौशाला निर्माण गरिएको हो ।
वीरेन्द्रनगरको सुब्बाकुनामा झन्डै २ विघा जग्गा २० वर्षका लागि भाडामा लिएर गौशाला निर्माण गरिएको प्रबन्ध निर्देशक ढकालले बताउनु भयो । उहाँले के.पी व्यावसायीकाे ६० प्रतिशत लगानीमै वार्षिक साढे दुई लाख रुपैयाँ भाडा दिने गरी उक्त गौशाला निर्माण गरिएको जनाउनु भयो ।
प्रदेशको भूमि, व्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयले ४० प्रतिशत सहयोग गर्ने उहाँको भनाई छ । उहाँका अनुसार केही दिनमै गौशाला प्रयोगमा ल्याउने तयारी रहेको छ । ‘छाडा पशुचौपायाले सडक दुर्घटना निम्त्याएकाले यसको व्यवस्थापन गर्न जरुरी देखिन्छ भने अर्कोतिर व्यवस्थापन गर्दा उत्पादन हुने मल, मुत्रले कृषकलाई फाइदा पुग्छ,’ ढकालले भन्नुभयो ।
निर्देशक ढकालका अनुसार पहिलो चरणको झन्डै सवा करोडको लागतमा निर्माण गरिएको गौशाला प्रदेशकै नमुना उद्योग हुने छ । ‘कुनै पनि कच्चा पदार्थ बाहिरबाट ल्याउनु नपर्ने, उत्पादन गरिएको वस्तुहरु स्थानीय बजारमै खपत हुने हुन्छ,’ उहाँले भन्नुभयोे, ‘यसले प्रदेश सरकारको अर्गानिक प्रदेश बनाउन मुख्य मेरुदण्डका रुपमा जैविक मल र जैविक विषादी प्रयोग हुनेछ ।’
गौशालामा पशुको रेखदेख गर्नलाई मासिक तलब दिने गरी दुई जना कर्मचारी नियुक्त गरिएको उहाँले बताउनु भयो । गौशालामा एक जना व्यवस्थापक र एक जना कामदार राखिएको छ । कामदारका लागि बस्ने घरसहित परिवार बस्न मिल्ने व्यवस्था गरिएको उहाँको भनाई छ । उहाँले बाहिरबाट रेखदेख गर्न एक जना निरीक्षकसमेत राखिएको जनाउनु भयो ।
प्रकाशित मिति: २३ श्रावण २०७६, बिहीबार १५:१४