भैरहवा, १२ असार । राष्ट्रिय गौरवको आयोजनाको रुपमा रहेको गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको काम युद्धस्तरमा अगाडि बढिरहेको भए पनि निर्माण सामग्रीको अभावले केही समस्या थपेको छ ।
गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको धावन मार्ग निर्माण गरिदै ।
तस्बिर : रमेश लम्साल, रासस
आयोजनाका लागि अत्यावश्यकपर्ने गिटी तथा ढुङ्गा, माटोको आपूर्तिमा समस्या पैदा भएको छ भने नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले डेडिकेडेट फिडर उपलब्ध नगराउँदा अर्को जटिलता पैदा भएको छ । दैनिक ३०० ट्रक गिटी आवश्यकपर्ने भए पनि स्थानीय प्रशासनले स्वीकृति नदिँदा समस्या भएको आयोजनाका प्रमुख ओम शर्माले जानकारी दिए । आयोजनाले द्रूत रुपमा वातावरणिय प्रभाव मूल्याङ्कन गरेर गिटीको व्यवस्था गर्नेतर्फ छलफल भए पनि हालसम्म कुनै पहल हुनसकेको छैन ।
आयोजनाले जनसङ्ख्या तथा वातावरण मन्त्रालयसँग पटक/पटक निर्माण सामग्रीको विषयमा प्रष्ट व्यवस्था गरिदिन आग्रह गरेपनि आवश्यक निर्णय हुन नसक्दा जटिलता पैदा भएको जनाएको छ । आयोजनाको धावनमार्गका लागि मात्रै तीन लाख घनमिटर गिटी आवश्यक पर्दछ ।
गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको कार्यप्रगतिबारे जानकारी लिँदै एसियाली विकास बैंकका देशिय प्रमुख केनिची योकोहामाको साथमा आयोजनाका प्रमुख ओम शर्मा ।
तस्बिर : रमेश लम्साल, रासस
हाल सामान्य रुपमा स्थानीय केही खोलाबाट निर्माण सामग्री ल्याइएको भए पनि पूर्ण क्षमतामा काम गर्न नसकिएको आयोजनाको भनाइ छ । गत सालको ‘गोरखा भूकम्प’ र भारतको अघोषित नाकाबन्दीका कारण करिब ६ महिना भन्दा लामो समय काम अवरुद्ध भएको आयोजनाको काम गत फागुनबाट मात्रै युद्धस्तरमा अगाडि बढेको हो । विमानस्थल निर्माणकार्य सन् २०१८ को सुरुवातमै सम्पन्न गर्ने लक्ष्य राखिएको छ । तर निर्माण सामग्री र विद्युत् उपलब्धतामा सहजता नहुँदा केही समय पर धकेलिन्छ कि भन्ने चिन्ताले आयोजनालाई सताएको छ ।
त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल साघुँरो भएको र कुनै समस्या पैदा हुँदा भारतका विभिन्न सहरमा विमान डाइभर्ट गर्नुपर्ने बाध्यता रहेको सन्दर्भमा गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको काम तोकिएको समयमै सम्पन्न गर्नुपर्ने आवश्यकता रहेको छ ।
आयोजनाले विमानस्थलको धावनमार्गमा नै पर्ने घाघर नदी फर्काउने काम सम्पन्न गरेको छ भने अन्तर्राष्ट्रिय टर्मिनल भवन, कर्मचारी आवास भवन बनाउने काम अगाडि बढाएको छ ।
“घाघर नदी फर्काउने काम सम्पन्न भएको छ, यसले ठूलो सहजता पैदा गरेको छ, हामी एकदमै उत्साहित भएका छाैँ, गिटी र माटो आपूर्तिमा कुनै अवरोध नहुने हो भने करिब १५ दिनमा हामी आपतकालिन अवतरणका लागि विमानस्थलयोग्य बनाउन सक्छौँ” आयोजना प्रमुख शर्माले भने – “समयमा काम नहुने मुलुकको आम प्रवृत्तिलाई चिरेर अगाडि बढ्ने साहस पैदा भएको छ । तर अवरोध भने कायम नै रहेको छ ।”
नदी फर्काउनका लागि मात्रै तीन लाख २० हजार घनमिटर माटो काटिएको छ । नदी फर्काउने आयोजनाको प्रमुख चुनौती हल भएकाले खुसी पनि दिएको प्रमुख शर्माको भनाइ छ । नदीलाई दुई हजार ५०० मिटर टाढा दक्षिणी क्षेत्रमा लगेर सोही नदीमा मिसाइएको छ ।
नदी डाइभर्सन गर्दा धावनमार्गको लम्बाई तीन किलोमिटर भन्दा लामो बनेको छ । नदी फर्काउने कामसँगै अगाडि बढेको प्रशासकिय भवन, प्राविधिक कक्ष, कर्मचारी आवास भवनको निर्माणले समेत गति लिएको छ । आयोजनाले आन्तरिक टर्मिनल भवन निर्माणको काम पनि सुरु गर्ने जनाएको छ ।
चीनको नर्थ वेस्ट कम्पनीले निर्माण गरिरहेको सो परियोजनामा एसियाली विकास बैंकले रु पाँच अर्ब बढी सहयोग गरेको छ । उक्त बैंकको सहुलियत ऋण सहयोगमा निर्माण सुरु भएको आयोजनाको लागत रु सात अर्ब रहेको छ । परियोजना सम्पन्न हुँदासम्म करिब रु आठ अर्ब खर्च हुने अनुमान गरिएको छ ।
संस्कृति पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयका सहसचिव डुण्डुराज घिमिरे आयोजनालाई समयमै सम्पन्न गर्न हरदम प्रयास गरिएको बताउँछन् । गिटी, माटो, विद्युत् आपूर्तिमा देखिएको समस्या समाधान गर्न मन्त्रालयको तर्फबाट पहल गरिएको छ, कुनै पनि समस्या नहोस् र निर्माण कार्यलेगति लिओस् भन्नेमा आफूहरु हरदम चनाखो रहेको उनको भनाइ छ ।
निर्माण सामग्री आयातमा देखिएको अवरोध हल गर्न मन्त्रालयले जनसङ्ख्या तथा वातावरण मन्त्रालयसँगको समन्वयमा काम गरेको र स्थानीय प्रशासनलाई पनि आवश्यक निर्देशन दिइएको सहसचिव घिमिरेले बताए ।
आयोजनाको मुख्य लगानीकर्ता एसियाली विकास बैंकका देशीय निर्देशक केनिची योकोहामा परियोजनालाई समयमै पूरा गर्न र गुणस्तरमा विशेष ध्यान दिन समृद्ध पक्षको ध्यानाकर्षण गराइएको बताउँछन् । “गौतमबुद्ध विमानस्थलले नेपालको पर्यटन क्षेत्रको विकास र विस्तारमा सहयोग गर्नेछ, त्यसकारकाण पनि आयोजना समयमै सम्पन्न हुनुपर्छ । बैंकका तर्फबाट गर्नुपर्ने आवश्यक सहयोग हामी उपलब्ध गराउँछा,” उनले भने ।
निर्माण सामग्री आयातमा भएको समस्याका विषयमा उनले सरोकारभएका निकायले समयमै काम गर्नुपर्ने र कुनै पनि अवरोध हुन नहुनेमा आफूहरु सचेत रहेको उल्लेख गरे । विसं २०२३ मा भारत सरकारको सहयोगमा निर्माण भएको उक्त विमानस्थललाई स्तरोन्नत्ती गरेर अन्तर्राष्ट्रिस्तरको बनाउन लागिएको हो । रासस
